دوره 15 (1400)
دوره 14 (1399)
دوره 13 (1398)
دوره 12 (1397)
دوره 11 (1396)
دوره 10 (1395)
دوره 9 (1394)
دوره 8 (1393)
دوره 7 (1392)
دوره 6 (1391)
دوره 5 (1390)
دوره 4 (1389)
دوره 3 (1388)
دوره 2 (1387)
دوره 1 (1386)
تعداد دوره‌ها 16
تعداد شماره‌ها 49
تعداد مقالات 389
تعداد نویسندگان 545
تعداد مشاهده مقاله 1,880,267
تعداد دریافت فایل اصل مقاله 240,550
نسبت مشاهده بر مقاله 4833.59
نسبت دریافت فایل بر مقاله 618.38
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده 1,973
تعداد مقالات رد شده 1,281
درصد عدم پذیرش 65
تعداد مقالات پذیرفته شده 413
درصد پذیرش 21
تعداد پایگاه های نمایه شده 8
تعداد داوران 458

به اطلاع می رساند دو فصلنامه پژوهش‌های ادب عرفانی  موفق به کسب عنوان «نشریه هسته» در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) شده است. این موفقیت را به عموم اندیشمندان گرامی تبریک عرض می‌کنیم.

از این پس نشریه پذیرای مقالات علمی مرتبط (پژوهشی، مروری، کوتاه، مطالعهٔ موردی، روش‌شناسی، مفهومی، کاربردی و نقطه‌نظر) خواهد بود. جهت مشاهده تعریف کامل مقالات اینجا کلیک نمایید.

دسترسی به مقالات این سایت آزاد است.

 

 


  

مقاله پژوهشی
بازنمایی روان ادراکی نوستالژی تصعیدی مولانا در ساحت گفتمان روایی نی‌نامه

اسماعیل نرماشیری

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 1-14

https://doi.org/10.22108/jpll.2023.127837.1601

چکیده
  بیان مسئله: مطالعات جدید روان‌شناختی به‌طور اقناع‌کننده‌ای اثبات می‌کنند که متغیر نوستالژی با میزان آگاهی و گسترة شناختی افراد رابطه‌‌ای بسیار عمیق دارد؛ ازهمین‌رو، نباید نوستالژی را فقط مفهوم و برایندی حسی و حسرت‌آور از یادکرد گذشته‌های خاطره‌انگیز دانست که پیامدی فروکاسته و انفعالی درپی دارد. نوستالژی در فهم واقعی، کارکردی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی تاریخ عرفان و تصوف
نویافته‏هایی از حیات و آثار نجم رازی

محمدرضا موحدی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 15-31

https://doi.org/10.22108/jpll.2021.129799.1632

چکیده
  بیان مسئله: ادعای اصلی مقاله این است که در نسخۀ نویافته‏ای از تفسیر بحرالحقایق (نسخۀ شمارة 37 از کتابخانة حسن حُسنی‏پاشا) اطلاعات ارزشمندی از حیات و آثار نجم‏الدین رازی می‏توان یافت. نجم رازی در این گزارش مفصل، نخست استادان طریقت خود را به‏تصریح با این ترتیب معرفی می‏کند: 1) شیخ مجدالدین بغدادی؛ 2) نجم‏الدین کبری؛ 3) تاج‏الدین ...  بیشتر

مقاله پژوهشی تاریخ عرفان و تصوف
جستاری در مقایسه و تطبیق وجوه اشتراک جذبه و کشش در عرفان مولوی و عطار

علی بازوند؛ محمد شریفی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 33-53

https://doi.org/10.22108/jpll.2023.135067.1727

چکیده
  بیان مسئله: برخی معتقدند تأثیرپذیری مولوی از عطار تا آنجاست که مثنوی ازنظر شکل و قالب و اشتمال بر حکایات، کاملاً متأثر از آثار عطار است؛ به همین سبب این پژوهش به‌دنبال معرفی جذبه و کشش و نشان‌دادن وجوه اشتراک این دو عارف در این موضوع است. کشش در اندیشۀ عارفان موهبت خاصی است که خداوند برای انسان رقم می‌زند. در اندیشة عرفانی، عارفان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
کلان‌استعارة مفهومیِ «خداوندگاری به منزلة کشورداری» در مرصادالعباد

ناصر جابری؛ سکینه شریفی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 55-74

https://doi.org/10.22108/jpll.2022.133471.1699

چکیده
  بیان مسئله: مرصادالعباد اثری بدیع و ممتاز در پهنۀ ادب فارسی است؛ زبان و بیان آن گوشنواز و گاه شاعرانه است و ازنظر تصویری ـ بلاغی کتابی شگرف به شمار می‌آید. با توجه به شناختگی و شهرگیِ تمثیل در علوم بلاغیِ ما، مطالعۀ تصاویر مرصادالعباد اغلب متمایل به بررسی جنبه‌های تمثیلی آن بوده است و استعاره‌های آن در قالب دیدگاه‌های کهن بررسی شده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زبان عرفانی
بازتاب مفاهیم کلامی در دیباچۀ مثنوی‌های امیرخسرو دهلوی (با تمرکز بر منظومه‌های هشت بهشت، شیرین و خسرو و مجنون و لیلی)

پروانه سیدی؛ زهره نجفی؛ جنان ایزدی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 75-92

https://doi.org/10.22108/jpll.2022.126943.1570

چکیده
  بیان مسئله: دیباچۀ منظومه‌های غنایی همواره جایگاهی برای بیان اعتقادات و دیدگاه‌های شاعران است که پیش از ورود به داستان با طرح برخی مسائل کلامی، در تبیین اندیشه‌های خویش می‌کوشند. امیرخسرو دهلوی نیز به همین روش در منظومه‌های خود به پرورش مفاهیم کلامی می‌پردازد.روش: در این مقاله برجستگی مفاهیم کلامی در دیباچة مثنوی‌های امیرخسرو ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زبان عرفانی
نقد تخیلی غزلیات سنایی غزنوی از منظر ژیلبر دوران

راضیه ایمانی نسب؛ محمدامیر عبیدی نیا

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 93-114

https://doi.org/10.22108/jpll.2022.127438.1585

چکیده
  بیان مسئله: در آثار ادبی و هنری، تخیل نقشی اساسی دارد. وجود تعریف‌های گوناگون از این اصطلاح، هریک سبب تبیین جنبه‌های متفاوتی از آثار می‌شود. یکی از دلایل توجه به تخیل و ساختارهای تخیلی، تبیین اندیشه و احساس شاعران و نویسندگان است. درواقع تخیل مکانیزمی دفاعی است تا شاعر و نویسنده بتواند بر التهاب‌ها و تشویش‌های درونی خود فائق آید. روش: ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مشرب عرفانی شاه‌داعی‌الله شیرازی

خدیجه کیانی؛ محسن محمدی فشارکی؛ محمود براتی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 115-132

https://doi.org/10.22108/jpll.2022.128907.1619

چکیده
  بیان مسئله: یکی از موضوعات اساسی در پژوهش‌های عرفانی، شناخت سنت و مشرب عرفانی هر عارف است. درواقع تبیین سنت و مشرب عرفانی عارفان، نخستین گام در شناخت آرا و اندیشه‌های آنان است. این پژوهش با هدف تبیین سنّت و مشرب عرفانی شاه‌داعی شیرازی با روشی مضبوط و علمی انجام شده است. روش: نویسندگان در این پژوهش می‌کوشند با روشی توصیفی ـ تحلیلی، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی نسخه پژوهی و تصحیح متن
نقد و معرفی منابع ابیات عربی نامه‌های عین‌القضات همدانی

سعید طاهری؛ احمد خاتمی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 133-154

https://doi.org/10.22108/jpll.2023.136691.1751

چکیده
  بیان مسئله: نامه‌های عین‌القضات همدانی با توجه به زبان ساده و ساختار درس‌گونۀ آنها در راه‌یابی محققان و پژوهشگران به مسائل و مبادی عرفان همواره محل تأمل بوده است. عین‌القضات همدانی در این نامه‌ها از 204 بیت عربی، بدون شمارش ابیات تکراری، بهره برده است؛ به همین سبب، برای شناخت دقیق‌تر اندیشۀ او، بهتر است نام شاعران عربی و دیوان‌های ...  بیشتر

بررسی غربت انسان در اشعار مولانا

عبدالرحیم عناقه؛ الهه کلاهدوز

دوره 4، شماره 3 ، آبان 1389، ، صفحه 161-188

چکیده
    غربت اسم مصدر عربی و در لغت به معنای دوری از جای خود و دور شدن است و در اصطلاح دور افتادن روح و جان انسان از عالم قدس و بارگاه کبریایی است؛ چرا که روح در مقام قرب و درجوار حق به سر می برده، به ناگاه به گناه آلوده شده، به این خاکدان هبوط کرده است. روح پس از هبوط وارد دنیا می‌شود، دنیایی که به خودی خود مذموم نیست؛ اما آنجا که روح خود را ...  بیشتر

بررسی روش تکرار در ساخت واژه در زبان فارسی

عباسعلی وفائی؛ عبدالله آلبوغبیش

دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1390، ، صفحه 1-16

چکیده
  سخنگویان هر زبانی بنا به نیاز بی‌وقفه خود برای انتقال مفاهیم و بیان ‌اندیشه‌ها و افکار و خواسته‌های خویش، واژگان جدیدی می‌آفرینند و در این فرایند، از توانایی‌های پیدا و پنهان زبان خود بهره می‌برند. برای نمونه، اشتقاقی بودن زبان عربی ‌باعث شده است تا اهل زبان بتوانند واژگان فراوانی با معانی متعدد از یک ریشه برسازند. انگلیسی زبانان ...  بیشتر

تأمّلی در مثَلِ پیش قاضی و معلّق‌بازی؟!

علی محمد موذنی؛ مجید منصوری

دوره 5، شماره 3 ، آذر 1390، ، صفحه 21-32

چکیده
  مَثَل‌های بسیاری در زبان فارسی وجود دارد که هنوز در معنای اصلی و نیز در صورت نوشتاری آنها شک و تردید وجود دارد. از آنجا که اغلبِ مَثَل‌ها از طریق دهان به دهان و بصورت شفاهی به نسل‌های بعدی انتقال یافته و بیشتر، جنبه کنایی آنها مورد توجه بوده است، در برخی موارد، جنبه‌های حقیقی و معنایی و حتّی صورت صحیح ملفوظ و نوشتاری آنها دچار تحریف ...  بیشتر

کاربرد ضربالمثل در شعر شاعران ایرانی

حسن ذوالفقاری

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 95-122

چکیده
  مثلها به عنوان ستون فرهنگ مردم و یکی از اقسام ادبی همواره مورد توجه شاعران بوده است؛ چنان که حتی کاربرد مثل و تمثیل و استشهاد یکی از شاخصههای سبکی به شمار میآمده است. در این مقاله ضمن برشمردن کارکردهای مثل و اشاره به پیشینه تحقیق، ضربالمثلهای منظوم از جهات گوناگون بررسی میشوند و تفاوت ارسال مثل با تمثیل، اسلوب معادله، تضمین، تلمیح ...  بیشتر

تحلیل شخصیت شمس و ارتباط وی با مولوی از دیدگاه روانشناسی با تکیه بر نظریه شخصیت کارن هورنای

عبدالله ادیم؛ پروین گلی زاده؛ علی فیروزی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 51-70

چکیده
  شمس و مولانا از مفاخر تاریخ و فرهنگ این مرز و بومند که به سبب واکاوی نشدن شخصیت آنان، رابطه­­ آنان در پرده­ای از ابهام باقی ­مانده­ است؛ به همین منظور، در این پژوهش از دیدگاه علم روانشناسی، مراحل شکل­گیری شخصیت شمس، علت ارتباطش با مولانا، تحول روانی مولانا، علت غیبت­های ناگهانی و مکرر شمس و هم­چنین علت قتل شمس تحلیل شده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی مبانی عرفان و تصوف
قاعده ی «همه چیز در همه چیز»

علی بابایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 فروردین 1402

https://doi.org/10.22108/jpll.2023.136582.1750

چکیده
  در عرفان نظری قاعده‌ای وجود دارد که از نظرِ ابن‌عربی هر کس آن‌را نداند توحیدش کامل نگشته است؛ این قاعده که از فروعِ اصلِ وحدتِ وجود است به «کل شیء فیه کل شیء» یا همان «همه چیز در همه چیز» معروف است؛ تردیدی نیست که شخصیتِ برجسته‌ای چون مولوی به عنوانِ هم‌عصرِ ابن‌عربی، خصیصه‌ی عرفانیِ مختص به خود را دارد؛ یعنی هر چند که ...  بیشتر

مقاله پژوهشی تاریخ عرفان و تصوف
کرامات زمینه‌ساز چهره‌ای اسطوره‌ای از عرفا براساس نظریات جوزف کمبل

علیرضا عبادی؛ نجم الدین گیلانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22108/jpll.2023.135000.1726

چکیده
  یکی از مباحث پرمناقشه عرفان اسلامی، متصور شدن قدرت کرامت‌گونه برای شیوخ متصوفه است که قرابت معنایی و محتوایی زیادی به معجزه دارد. با این تفاوت که معجزه مخصوص پیامبران و کرامت، کارهای خارق‌العاده اولیاء‌الله است. با سازمان یافتن طریقت‌ها در میانه‌های قرن پنجم هجری و ضعف شدید حکومت سلجوقی بعد از شکست سنجر (م.552 ه.ق) از غزان و فروپاشی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی نسخه پژوهی و تصحیح متن
نقدی بر تصحیح «مقالات» شمس تبریزی و ضرورت تصحیح مجدد آن

بهمن نزهت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22108/jpll.2023.136281.1742

چکیده
  بیان مسئله: شیوة بیان و روش تعلیمی مشایخ بزرگ عرفان که در محافل عرفانی غالباً به صورت وعظ و تذکیر بود تحت عنوان «مجلس گویی» یاد شده است. شمس تبریزی نیز در بیان تقریرات عرفانی خود به این سنت عرفانی توجه داشته و بیشتر تعالیم و مقولات مهم عرفانی را از این طریق به مخاطبان و شاگردان خود انتقال داده است. نسخه‌های متعدد و متنوع بازمانده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی مطالعات بین‌رشته‌ای، میان‌رشته‌ای و فرارشته‌ای
رویکرد تربیتی به کارکردهای پرسشهای هم گرا در دفتر اول مثنوی مولانا

فاطمه داوری دولت آبادی؛ محسن محمدی فشارکی؛ محمدحسین حیدری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 خرداد 1402

https://doi.org/10.22108/jpll.2023.134817.1722

چکیده
  در آثار مولوی تأثیرگذاری بر مخاطب بسیار مهم است، از جمله دلایل این ادعا، علاوه بر اشاره های مستقیم وی به رعایت مقتضای حال مخاطب، وجود پرسشهای زیاد در مثنوی معنوی است که سبب ایجاد تفکر در مخاطب میشود. پژوهش حاضر بر آن شد تا به استخراج کارکردهای تربیتی پرسشهای همگرا از دقتر اول مثنوی مولوی بپردازد. برای این منظور با جمعآوری و دسته بندی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زبان عرفانی
تحلیل استعاره های مفهومیِ مثنوی معنوی؛ با تکیه بر استعاره های جهتی

هومان شاکری؛ عبدالعلی اویسی کهخا؛ عباسعلی آهنگر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 خرداد 1402

https://doi.org/10.22108/jpll.2023.136082.1740

چکیده
  رابطه زبان با ذهن و اینکه زبان انعکاس دهندۀ ذهن است از موضوعات مهم زبان‌شناسی شناختی است؛ استعارۀ مفهومی که خود از نتایج زبان‌شناسی شناختی است به این موضوع می‌پردازد؛ این نوع استعاره در زندگی روزمره مردم جاری است و به کمک آن مفاهیم انتزاعی، عینی و ملموس می‌شود. در استعارۀ مفهومی، حوزه مفهومی مقصد که انتزاعی و مجرد است با کمک تجربیات ...  بیشتر