تئوری شعر عرفانی از منظر تجربه شعری مولانا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی.دانشگاه ارومیه

10.22108/jpll.2024.140612.1816

چکیده

شعر عرفانی آنجا که گویایی تجارب عرفانی شعرا است، می تواند از دیدگاههای متفاوت مورد توجه قرار گیرد. نویسنده در این مقاله کوشیده است بنا به اولویت و اعتبار ساحت معنایی، از موضعی هگلی بدانها نگاه کند و به عنوان مصداق پژوهش، شعر عرفانی مولانا را اساس کار قرار دهد. شاعران عارف ایرانی با توجه به سائقة تمایز طلبی در ساحت بیانی همانند دیگر ابعاد حیات مادی و معنوی خود، زبانی متمایز برای آثار خویش انتخاب کرده‌اند. عمده تمایز زبانی اینان از زبان دیگر گروههای زبانی عبارت است از: تقیّد زبان شعر آنان به متن ذهنی ، شخصی شدگی، نمادین بودن آن زبان و گسیختگی روابط دال و مدلولی برای مضاف شدن وابسته‌های ماهیتی و عاطفی در فاصلة آن دو. شعر عرفانی آنجا که مقصور بر بیان تجارب صرف عرفانی است متأثّر از ناخودآگاه شاعر، عرضه کنندة عمده‌ترین تمایلات و علایق سرکوب شده و محقق ناشدة شاعر است. تخیّل در چنین سروده‌هایی برای ملموس کردن بُعد ناملموس و معنایی عالم ورای طبیعت از لوازم بایستة شعر عرفانی است. شعر عرفانی صرفاً عرصة تقابل دو سطح روحانی و جسمانی نیست بلکه عنصر سوم یعنی میانجیِ آن دو، فعّال‌ترین و اثرگذارترین نقش را در آن عرصه دارد. اگرچه اغلب «عشق» در نقش همان عنصر واسطه ظاهر می‌شود اما در شعر شاعری چون مولانا خود مولانا نیز برای بدست آوردن چنین نقشی با «عشق» مساهمت می‌کند. زیبایی در چنین سروده‌هایی بیشتر در ساحت معنایی متمرکز است. زیبا هرآن چیزی است که مجلای معنای تامّ هستی باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Theory of Mystical Poetry Viewed From Rumi's Poetical Experience

نویسنده [English]

  • Alireza Mozaffari
Department of Persian language &Literature, Faculty of Humanities . Urmia University
چکیده [English]

Mystical poetry can be viewed from numerous angles when it is the expression of the poets' experience of mysticism. Based on the credibility and importance of the domain of meaning, the author has attempted to regard mystical poetry from a Hegelian viewpoint in this paper. In accordance with their wishes for making an excellent standard of distinction in the meaning domain, as well as the other dimensions of their material and spiritual life, Persian poets have chosen a distinct language in their works. The main distinctions between their language and those of others are: being tightly tied to the mental text, personalization, symbolization and disconnection between the signifier and signified to increase the essence and noble sentiments in the space between them. When confined to the expression of purely mystical experience, this kind of poetry is directly influenced by the poet's unconscious and his most repressed and unfulfilled desires and wishes. To turn the imaginary and intangible dimensions and supernatural meanings into a tangible experience, imagination functions as an essential element in this kind of poetry. Mystical poetry is not essentially a battlefield of the material and the spiritual, but functions as the third element, namely the intermediary, playing the most important influence on the material and the spiritual. Although, "love" often plays the role of the intermediary, however in Rumi's poetry, the poet himself associates and makes contribution with "love" to play this role. Beauty in mystical poetry is focused on the meaning domain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mystical poetry
  • Movlana
  • Poetry Thesis

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 10 شهریور 1403
  • تاریخ دریافت: 30 بهمن 1402
  • تاریخ بازنگری: 05 مرداد 1403
  • تاریخ پذیرش: 10 شهریور 1403